ประวัติความเป็นมา
สืบเนื่องจากการปฏิรูประบบราชการเมื่อปี พ.ศ. 2545 ตามพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 ส่งผลให้มีการปรับเปลี่ยนกระบวนการบริหารงานและการปรับปรุงโครงสร้างส่วนราชการในทุกกระทรวง ทบวง กรม และพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2545 มาตรา 3/1 ได้มุ่งเน้นให้การบริหารราชการแผ่นดินต้องเป็นไปเพื่อประโยชน์สุขของประชาชนและเกิดผลสัมฤทธิ์ต่อภารกิจของรัฐ จึงได้กำหนดให้มีสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (สำนักงาน ก.พ.ร.) เป็นหน่วยงานหลักในการพัฒนาระบบราชการ ทำหน้าที่สนับสนุนการทำงานของคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ ในการเสนอแนะและให้คำปรึกษาแก่คณะรัฐมนตรีเกี่ยวกับการพัฒนาระบบราชการและงานของรัฐอย่างอื่น และกำหนดให้มีกลุ่มพัฒนาระบบริหารขึ้นเพื่อทำหน้าที่ในการพัฒนาระบบราชการของส่วนราชการ
กระทรวงศึกษาธิการ เกิดขึ้นตามพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. 2546 เมื่อวันที่ 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2546 โดยได้ดำเนินการให้เป็นไปตามเจตนารมณ์ตามมาตรา 3/1 ของพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2545 และพระราชกฤษฎีกาว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี พ.ศ. 2546 จึงได้กำหนดให้มีกลุ่มพัฒนาระบบบริหาร เป็นหน่วยงานภายใน ทั้ง 5 องค์กรหลัก ต่อมาสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี ประกาศในราชกิจจานุเบกษา ฉบับกฤษฎีกา เล่ม 130 ตอนที่ 13ก วันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2556 โดยมีสาระสำคัญ คือ กำหนดให้มีกลุ่มตรวจสอบภายในและกลุ่มพัฒนาระบบบริหารขึ้นในสำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา เพื่อทำหน้าที่ในการตรวจสอบการดำเนินงานสนับสนุนการปฏิบัติงาน และพัฒนาการบริหารของกระทรวงศึกษาธิการ นอกจากนี้ กฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการสำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2556 ข้อ 3/2 มีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 31 มกราคม พ.ศ. 2556 กำหนดให้กลุ่มพัฒนาระบบบริหารเป็นส่วนราชการในสำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ เพื่อทำหน้าที่หลักในการพัฒนาการบริหารของสำนักงานปลัดกระทรวงและกระทรวง ให้เกิดผลสัมฤทธิ์ มีประสิทธิภาพ และคุ้มค่า รับผิดชอบงานขึ้นตรงต่อปลัดกระทรวง โดยมีอำนาจหน้าที่ ดังต่อไปนี้
(1) เสนอแนะและให้คำปรึกษาแก่ปลัดกระทรวงเกี่ยวกับยุทธศาสตร์การพัฒนาระบบราชการภายในสำนักงานปลัดกระทรวงและกระทรวง
(2) ติดตาม ประเมินผล และจัดทำรายงานเกี่ยวกับการพัฒนาระบบราชการภายในสำนักงานปลัดกระทรวงและกระทรวง
(3) ประสานและดำเนินการเกี่ยวกับการพัฒนาระบบราชการร่วมกับหน่วยงานกลางต่าง ๆ และหน่วยงานในสังกัดสำนักงานปลัดกระทรวงและกระทรวง
(4) ปฏิบัติงานร่วมกับหรือสนับสนุนการปฏิบัติงานของหน่วยงานอื่นที่เกี่ยวข้องหรือที่ได้รับมอบหมาย
ในระยะเริ่มต้นเมื่อปี พ.ศ. 2546 กลุ่มพัฒนาระบบบริหาร สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ตั้งอยู่ที่อาคารรัชมังคลาภิเษก ชั้น 3 กระทรวงศึกษาธิการ ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2549 ได้ย้ายมาตั้งอยู่ที่อาคารเสมารักษ์ ชั้น 3 กระทรวงศึกษาธิการจนถึงทุกวันี้ โดยมีผู้บริหารหน่วยงาน ดังนี้
1. นายกิจสุวัฒน์ หงส์เจริญ พ.ศ. 2546 - 2548
2. นายบุญจันทร์ บัวหุ่ง พ.ศ. 2548 – 2552
3. นายศักดิ์ชัย ทวีศักดิ์ พ.ศ. 2552 – 2556
4. นายเชิดศักดิ์ ศรีศักดิ์วิชัย พ.ศ. 2556 – 2558
5. นายวรัท พฤษากุลนันท์ พ.ศ. 2558 – 2560
6. นายณัทชัย ใจเย็น วันที่ 9 พ.ค. 2560-28 ก.ย. 2561
(- ตามคำสั่งสำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการที่ 922/2560
ลงวันที่ 9 พฤษภาคม พ.ศ.2560 เรื่องให้ข้าราชการรักษาการในตำแหน่ง
- คำสั่งสำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการที่ 1995/2561
ลงวันที่ 24 กันยายน พ.ศ.2561 เรื่อง ยกเลิกคำสั่ง
- หนังสือกลุ่มพัฒนาระบบบริหาร ที่ ศธ. 0212/1581
ลงวันที่ 28 กันยายน 2561 เรื่อง ส่งตัวข้าราชการไปปฏิบัติหน้าที่
ณ สำนักนิติการ สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ)
7. นายสมภพ อุณหชาติ วันที่ 1 มี.ค. 2562- ปัจจุบัน